کنترل نزدیک بینی یا myopia با بهره گیری از درمان هایی همچون، عدسی های عینک، لنزهای تماسی نرم یا قطره های چشمی آتروپین، می تواند موجب کاهش سرعت پیشرفت نزدیک بینی در کودکان و بزگسالان گردد. نزدیک بینی که با نامهای کوتاهبینی یا کوته بینی نیز شناخته میشود، باعث تاری دید در فواصل دور می گردد و از زمانی که این مشکل بینایی در کودکان و نوجوانان شروع می شود، معمولاً هر چند ماه یک بار تا اواخر نوجوانی و حتی اوایل بزرگسالی پیشرفت نموده یا بدتر می شود. با توجه به اینکه عینک های تک بینایی که معمولاً توسط اپتومتریست ها و چشم پزشکان به منظور اصلاح نزدیک بینی (کوته بینی)، دوربینی (دوربینی) و آستیگماتیسم تجویز می گردد، عملکرد بسزایی در کاهش پیشرفت روند نزدیک بینی در کودکان و نوجوانان نخواهد داشت، ولی در عوض طرحهای تخصصی لنزهای عینک در زمینه کنترل نزدیکبینی پدید آمده اند که نه تنها میتوانند تاری دید دور ناشی از نزدیکبینی را تصحیح نمایند، بلکه در کاهش پیشرفت آن نیز عملکرد چشمگیری خواهند داشت. چنانچه شما یا عزیزانتان در هر رده سنی دچار این مشکل شده اید، ما در این مقاله علاوه بر توضیح مختصر نزدیک بینی و دلایل به وجود آمدن آن، قصد داریم این عیوب انکساری و نحوه کنترل آن را در تمامی گروه های سنی با هم مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
نزدیک بینی و دلایل به وجود آمدن آن
چنانچه کره چشم فرد بزرگ و یا قرنیه بیش از حد خمیده باشد، محل تمرکز نور در داخل چشم تحت تاثیر قرار گرفته و نور به جای برخورد با شبکیه در پشت چشم، از سطح پایین میآید و باعث تار به نظر رسیدن اجسام در دوردست می گردد. درست مثل راه اندازی یک پروژکتور، اگر صفحه نمایش خیلی دور از پروژکتور قرار گیرد، تصویر واضح نخواهد بود. زمانی که چشم بیمار دچار نزدیک بینی می شود، قادر به تشخیص نوشته ها و علامت ها در فاصله دور (نسبت به افراد سالم) نخواهد بود و در واقع اشیای دور را بر خلاف اشیای نزدیک تار می بیند. نزدیک بینی می تواند در دوران کودکی، نوجوانی یا بزرگسالی توسط عوامل مختلفی ایجاد و پیشرفت کند که برخی از آنها خارج از کنترل ما هستند.
عمده ترین دلایل به وجود آمدن نزدیک بینی
1. افزایش محبوبیت دستگاه های دیجیتالی نظیر: بازی های رایانه ای و استفاده از گوشی های هوشمند یا تبلت و صرف زمان بیشتر در انجام دادن کارهایی همچون، خواندن، نقاشی.
2. ژنتیک: در حالی که این نوع عیوب انکساری اغلب با عوامل محیطی مرتبط است، ولی می تواند زمینه ارثی نیز داشته باشد. به عنوان مثال شانس ابتلا به نزدیک بینی در فردی که یکی از والدینش این مشکل بینایی را داشته باشد، 3 برابر و چنانچه هر دو نزدیک بینی داشته باشند 6 برابر بیشتر است.
3. داشتن دید کم: بینایی کم باعث شروع و تسریع پیشرفت نزدیک بینی می شود. استفاده نکردن از عینک صحیح و یا عدم استفاده از آن در مواقع ضروری، موجب خستگی و مخدوش شدن شکل چشم می گردد که در نهایت نزدیک بینی چشم را در بر خواهد داشت.
4. عدم گذراندن زمان کافی در خارج از منزل: طبق تحقیقات انجام شده کودکان با گذراندن وقت خود در خارج از منزل با ورزش یا بازی می توانند شانس کوته بین شدن چشم خود را کاهش و از پیشرفت آن جلوگیری نمایند.
پیشنهاد می کنیم مقاله ی مربوط به درمان اختلالات یادگیری را مطالعه بفرمایید.
علائم و تشخیص نزدیک بینی
· بستن جزئی چشم ها یا همان چشم دوز
· ملزم به نزدیک شدن برای داشتن وضوح بهتر هنگام دیدن اشیا
· مشکل دید به هنگام فعالیت هایی نظیر، رانندگی یا ورزش
· احساس خستگی چشم و سردرد
مزایای کنترل نزدیک بینی چیست؟
· داشتن دید بهتر و افزایش کیفیت زندگی: با کنترل نزدیک بینی، کودکان و نوجوانان تغییرات کمتری در نمره چشم خود خواهند داشت. با پایداری بینایی و کاهش کمتر بینایی، کودکان و نوجوانان دید بهتری برای مدرسه، ورزش و سایر فعالیت های روزانه خواهند داشت.
· کاهش خطر مشکلات سلامت چشم و اختلال بینایی در طول زندگی: تحقیقات نشان داده است که نزدیک بینی بیش از حد منجر به خطرات مادام العمر بیماری های چشمی همچون، گلوکوم، آب مروارید ساب کپسولی خلفی، جداشدگی شبکیه و دژنراسیون ماکولا می شود. حتی سطوح پایین نزدیکبینی نیز میتواند خطر ابتلا به بیماریهای چشمی را در مقایسه با افرادی که نزدیکبینی ندارند، افزایش دهد.
مقایسه کار و عملکرد لنز عینک های کنترل نزدیک بینی در مقایسه با عینک های تک بینایی
هدف از کنترل نزدیک بینی، تمرکز پرتوهای نور محیطی در جلوی شبکیه است. با استفاده از لنز های کنترل نزدیک بینی که بر اساس تحقیقات طولانی مدت و طرح های تخصصی طراحی شده اند، میتوان رشد چشم را بر اساس نحوه تمرکز تصاویر در قسمت های محیطی شبکیه یا همان لایه حساس به نور در پشت چشم، کنترل نمود. در واقع با ایجاد یک نوع نمایه نوری، شبکیه را از فوکوس نور محیطی که اکنون در جلوی خودش قرار دارد، دورتر نموده و در نتیجه موجب کند شدن رشد چشم و همچنین کاهش پیشرفت روند نزدیک بینی خواهد شد.
درصورتی که از عینک استاندارد تک بینایی برای اصلاح نزدیک بینی استفاده می شود، دید مرکزی واضح می شود اما پرتوهای نور محیطی در پشت شبکیه متمرکز می شوند. این امر باعث می شود چشم به سمت جایی که تصویر محیطی متمرکز است، یعنی پشت شبکیه منعطف شود و در نهایت موجب رشد سریع چشم می گردد. این در حالی است که طرح های لنزهای کنترل نزدیک بینی با اتخاذ نمودن الگوهای مختلف در بخش های محیطی لنز، نور را در جلوی شبکیه متمرکز نموده و با عمل کردن به عنوان سیگنال توقف رشد چشم قادر خواهند بود پیشرفت نزدیکبینی را به طور قابل توجهی کاهش دهند.
نکته: لنزهای کنترل نزدیک بینی باید تمام وقت استفاده شوند تا بهترین اثر را در کاهش سرعت پیشرفت نزدیک بینی داشته باشند. طبق تحقیق و مطالعات انجام شده کودکان و نوجوانانی که از عینک نزدیک بینی خود در طول هفته به مدت حداقل 12 ساعت در روز، استفاده نموده اند، بهترین نتایج را کسب نموده اند.
مدیریت یا کنترل نزدیک بینی شامل چه مواردی می شود؟
نزدیک بینی یک بیماری مادام العمر است که خطر ابتلا به شرایط بالقوه تهدید کننده بینایی را در سنین بالاتر افزایش می دهد و با توجه به افزایش روز افزون تعداد کودکان و بزرگسالان مبتلا به این عارضه می بایست از عوامل پیشرفت آن مطلع شد. درک علل و علائم می تواند به کاهش خطر نزدیک بینی در کودک شما یا کاهش سرعت پیشرفت آن کمک شایانی نماید. با اقدامات زیر می توان نزدیک بینی را مدیریت یا کنترل نمود و آن را به تاخیر انداخت:
1. آشنایی با علائم نزدیک بینی و دقت و توجه به نحوه تعامل فرزندتان با محیط اطراف خود
2. انجام تست و آزمایش های منظم چشم و تشخیص زود هنگام نزدیک بینی
3. کنترل صحیح و به موقع نزدیک بینی
4. استراحت و کاهش فشار چشم با رعایت و حفظ حداقل فاصله مناسب بین چشم به هنگام کار با صفحه نمایش و انجام دادن تکالیف
5. محدود نمودن زمان نمایش به خصوص در کودکان کوچکتر که به طور منظم از موبایل یا تبلت استفاده می نمایند. کودکان و نوجوانان در سنین مدرسه در حالت ایده آل نباید بیش از دو ساعت در روز را در خارج از مدرسه وقت بگذارند.
6. گذراندن وقت در فضای باز و تشویق کودکان به سپری کردن وقت خود در خارج از منزل به منزله استراحت یا انجام ورزش یا پیاده روی
نزدیک بینی در نوزادان و کودکان نوپا و نحوه کنترل آن
با توجه به اینکه نزدیک بینی در چشمان کودکان همزمان با افزایش سرعت رشد چشمان آنها رو به پیشرفت است و احتمال ابتلا آنها به مشکلات چشمی در آینده بیشتر است. کودکان کوچکتر مبتلا به نزدیک بینی بیشتر نیازمند استفاده از نسخه قوی تری خواهند بود و با توجه به اینکه نوزادان و کودکان نوپا اغلب متوجه مشکلشان نمی شوند یا نمی توانند آن را بیان نمایند، تشخیص نزدیک بینی در آنها دشوار خواهد بود. به همین دلیل مدیریت سلامت چشم نوزادان و کودکان مستلزم مشارکت پزشکان مراقبت از چشم مانند اپتومتریست یا چشم پزشک و همچنین متخصص اطفال است. تاری دید، رشد بینایی و سلامت چشم آنها را با عینک می توان اصلاح نمود و معمولا برای نوزادان و کودکان نوپا، لنزهای عینک تک بینایی تجویز می شود. در کودکان زیر 4 سال مبتلا به نزدیک بینی، اپتومتریست ها یا چشم پزشکان ممکن است لنزهایی را تجویز کنند که کمی اصلاح شده اند، یعنی ممکن است نسخه کامل داده نشود.
نزدیک بینی در کودکان و نحوه کنترل آن
نزدیکبینی در دوران کودکی معمولاً زمانی ایجاد میشود که یا کره چشم رشد سریعی داشته باشد و یا بعد از 10 تا 12 سالگی که رشد چشم به طور معمول متوقف میشود، به رشد خود ادامه دهد. در سالهای اخیر، کوتهبینی یا نزدیک بینی در کودکان به دلیل افزایش استفاده از وسایل الکترونیکی دستی و سپری کردن زمان کمتر در خارج از منزل نسبت به 6 سال گذشته دو برابر شده است. با توجه به اینکه نزدیکبینی از دوران کودکی شروع میشود و به تدریج تا اوایل بزرگسالی افزایش مییابد، رفع این مشکل بینایی از کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است. انواع خاصی از عینک های کنترل نزدیک بینی وجود دارد که می تواند پیشرفت نزدیک بینی را در کودکان کاهش دهد، اما این عینک ها فقط از سنین 6 تا 8 سالگی به بعد عملا امکان استفاده از آن خواهد بود ولی شروع استفاده از لنزهای عینک کنترل نزدیک بینی قبل از این سن هنوز امکان پذیر است.
نزدیک بینی در نوجوانان و طریقه کنترل آن
اگرچه نزدیکبینی قبل از سالهای نوجوانی سریعترین پیشرفت را دارد، اما نوجوانان هنوز مستعد پیشرفت نزدیکبینی هستند و کنترل نزدیکبینی می تواند برای آنان مفید واقع شود. نوجوانان مبتلا به نزدیک بینی برای اصلاح تاری دید خود نیاز به عینک یا لنز دارند. با توجه به اینکه انواع عینک و لنزهای تماسی می توانند این تاری دید را اصلاح نمایند، اما قادر به کنترل پیشرفت نزدیک بینی نخواهند بود ولی در عوض انواع خاصی از لنز یا عدسیهای عینک وجود دارد که میتواند جلوی پیشرفت یا بدتر شدن نزدیکبینی را در نوجوانان بگیرند.
نزدیک بینی در جوانان و بزرگسالان و راه های کنترل آن
نزدیکبینی بزرگسالان معمولاً زمانی ایجاد میشود که عضلات مورد استفاده برای تمرکز چشمها به دلیل افزایش انجام کارهای با دید نزدیک، مانند انجام مطالعات دانشگاهی یا کار با صفحه نمایش و نتیجه دید نادرست، به علت عواملی مانند استفاده نکردن از عینک به هنگام نیاز یا استفاده از نسخه اشتباه دچار کشیدگی یا خستگی شوند. نزدیک بینی و تاری دید در بزرگسالان و جوانان با عینک یا لنز برطرف و کنترل می گردند. حدود 40 درصد از بزرگسالان ممکن است از پیشرفت یا بدتر شدن نزدیک بینی خود در 20 سالگی رنج ببرند یا حتی شروع آن را تجربه کنند که در چنین مواقعی می توانند از عینک، لنزهای تماسی یا قطره های چشمی آتروپین جهت جلوگیری از پیشرفت نزدیک بینی چشمان خود استفاده نمایند.
