اُپتومتری (بینایی سنجی) یک حرفه تخصصی در زمینه ی ارائه ی مراقبت های بهداشتی همچون، بررسی و معاینه چشم و ساختارهای مرتبط از نظر نقص یا ناهنجاری می باشد. اپتومتریست ها متخصصینی هستند که به طور معمول مراقبت های اولیه جامع چشم و سیستم بینایی را ارائه می دهند. آنها بیماری ها و اختلالات چشم را بررسی، تشخیص، درمان و مدیریت می کنند و علاوه بر ارائه مراقبت های چشمی و بینایی، با اقداماتی همچون، شناسایی بیماری های سیستمیک، تشخیص و درمان نقش مهمی در سلامت و رفاه کلی فرد ایفا می کنند.
از آنجایی که مراقبت از بینایی و چشم برای سلامت کلی انسان امر مهم و ضروری به حساب می آید، خیلی مهم است که در انتخاب اُپتومتریست دقت لازم را به عمل آورید و با انتخاب یک اُپتومتری معتبر تمام نیازهای سلامت چشم و بینایی خود را برآورده نمائید. کلینیک اُپتومتری و ویژن تراپی سروش به عنوان یکی از بهترین اُپتومتری در شیراز، علاوه بر برخورداری از فناوری های بروز مطابق به نیاز هر فرد و همچنین مجموعه ی عینک های بادوام شیک و متناسب با نسخه بینایی، این افتخار را دارد که از اُپتومتریست با تجربه و متخصصین علوم بینایی همچون دکتر عنایت اُسروش و دکتر سعیده حسین مِنی در زمینه ی انجام معاینات اُپتومتری و تشخیص سلامت کلی چشم ها به طور دقیق و کامل استفاده نماید.
ضرورت و اهمیت وجود اُپتومتری (بینایی سنجی)
اُپتومتری (بینایی سنجی) که ترکیبی از رشته فیزیک، آناتومی و فیزیولوژی می باشد، مرتبط و هم سو با چشم پزشکی بوده است که با مراقبت های اولیه ی بینایی موجب تشخیص سریع و زودهنگام بیماری های چشمی حتی در سنین کمتر خواهد شد. از آنجایی که بسیاری از مشکلات چشمی و بینایی هیچ علامت یا نشانه واضحی ندارند، تشخیص و درمان زودهنگام مشکلات چشم و بینایی می تواند به جلوگیری از کاهش بینایی کمک شایانی نماید، از این رو مراجعه ی به موقع و مرتب به اُپتومتری امر مهم و ضروری به حساب می آید.
معاینه ی اُپتومتری (بینایی سنجی) چشم و بررسی مراحل و آزمایش های مهم آن
در معاینه ی کامل اُپتومتری (بینایی سنجی) که در آن به طور کامل و به مدت 20 دقیقه به بررسی وضعیت سلامت چشم و کیفیت سیستم بینایی فرد پرداخته می شود، نیاز به انجام تمام یا اکثر تست های چشمی توسط اُپتومتریست ها می باشد، که در ادامه به طور مختصر به بررسی مهم ترین تست های چشمی قابل انجام در معاینه اُپتومتری خواهیم پرداخت:
1- انجام تست حرکت ماهیچه های چشم: در این تست اُپتومتریست با حرکت دادن نوک انگشت خود یا قلم و مشاهده ی حرکت چشمان در جهات مختلف و دنبال آن، هم ترازی چشم های شما را بررسی می نماید.
2- تست کاور یا پوشش به منظور بررسی انحراف چشم: این تست مربوط به بررسی چشم از لحاظ انحراف یا استرابیسم می باشد، که در آن اُپتومتریست بعد از خیره ماندن شما به یک هدف کوچک در فاصله ی دور می خواهد که چشم ها را بپوشانید و باز کنید، تا میزان حرکت چشمان شما را مشاهده و مورد تست بینایی قرار دهد و سپس اینبار این تست بینایی را با هدف نزدیک مورد بررسی قرار می دهد.
3- معاینه و تست مردمک چشم و بررسی نمودن وضعیت پلک: در این مرحله علاوه بر تست نحوه ی تطابق مردمک چشم با نور و اشیا نزدیک به فرد، سفیدی چشم و وضعیت پلک او نیز مورد بررسی قرار می گیرد.
4- تست حدت بینایی: در این تست بینایی شما بعد از نشستن روبروی یک نمودار چشمی، با استفاده از یک چشم و پوشاندن چشم دیگر می بایست شروع به خواندن حروف نمایید یا جهت آن را مشخص کنید، این کار تا کوچک تر شدن حروف ادامه پیدا می کند.
5- تعیین نمودن نمره چشم: در این تست اُپتومتریست به منظور تجویز دقیق عینک یا لنز تماسی از دستگاهی به نام اتورفرکتومتر استفاده می نماید و با چرخاندن فوروتر به جلو و عقب و تنظیم نسخه بین لنزها، از شما در مورد بهتر بودن دیدتان سوال می کند.
6- آزمایش اسلیت لمپ با استفاده از دستگاه بیومیکروسکوپ: اُپتومتریست با استفاده از دستگاه بیومیکروسکوپ، جلوی چشم شما را بزرگ و روشن می نماید و از طریق و بررسی قرنیه و عنبیه و عدسی و پشت چشم، به دنبال نشانه هایی از برخی بیماری های چشمی می گردد.
7- معاینه شبکیه با استفاده از دستگاه افتالموسکوپ: گاهی به منظور مشاهده ی پشت چشم که شامل: شبکیه، رگ های خونی شبکیه، زجاجیه و سرعصب بینایی می باشد، تصمیم به گشاد نمودن مردمک چشم می نماید، که برای انجام این کار می بایست از ابزاری بنام افتالموسکوپ استفاده نماید.
معاینه ی چشم و آشنایی با وظایف اُپتومتریست
چنانچه شما بعد از انجام کارهای چشمی علائمی همچون، سوزش، سردرد، تاری دید، خستگی چشم را مشاهده نمودید، بهتر است به منظور معاینه جامع چشم خود و بررسی دید و عینک خود، به یک مرکز اُپتومتری (بینایی سنجی) مراجعه نمایید. معاینه جامع چشم شامل طیف وسیعی از تست های بینایی به منظور ارزیابی کامل سلامت چشم و بینایی شما است. اُپتومتر علاوه بر ارزیابی سلامت چشم و شناسایی و درمان بیماری های چشمی، قادر است بیش از 270 بیماری جدی در سایر نقاط بدن من جمله، تومورهای مغزی، آنوریسم، فشار خون بالا و دیابت را شناسایی نمایند.
اُپتومتریست که جز پزشکان ابتدایی مشکلات بینایی به حساب می آید، با بهره گیری از تجهیزات و ابزارهای چشم پزشکی می تواند نوع و سطح مشکل بینایی را بررسی نماید. او با وجود اینکه می تواند تعداد کثیری از بیماریها را شناسایی و درمان نماید، اما جراحی چشم خارج از وظایف و حیطه ی کاری او می باشد. در ادامه به منظور آشنایی بیشتر شما با وظایف اُپتومتریست، علاوه بر شرح وظایف او قصد داریم به طور مختصر چند نمونه از بیماری ها و مشکلات چشمی که توسط اُپتومتریست قابل تشخیص می باشد را بیان نماییم.
وظایف مهم اُپتومتریست
- ارزیابی سلامتی و تشخیص ابتدائی برخی نقص‌های بینایی، اختلالات و مشکلات چشمی همچون، نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم، دوبینی، پیرچشمی، کور رنگی، عفونت های چشمی و التهاب چشم
- معاینه و بررسی شبکیه چشم بیمار
- در موارد ضروری ارجاع بیمار به چشم پزشک به منظور استفاده از دارو و بهره گیری از خدمات پزشکی
- تعیین نمودن نمره ی ضعیفی چشم و تجویز و ساخت عینک یا لنزهای تماسی با توجه به آن
- درمان نمودن برخی از مشکلات اکتسابی چشم ها
- بررسی و درمان تنبلی چشم بیماران
- بررسی نمودن دید بیمار و معاینه ی او از نظر اختلال در تشخیص و شناسایی رنگ ها
- ارائه ی مشاوره ی کامل و توصیه های بالینی به بیمار
بیماری ها و مشکلات چشمی که با استفاده از اُپتومتری (بینایی سنجی) قابل تشخیص می باشد:
- بررسی و مشخص شدن تنبلی چشم و انحراف چشم
- بررسی مشکلات چشمی ناشی از بیماری های عمومی همچون، فشار خون بالا یا دیابت
- بررسی نمودن انحراف چشم بیمار از لحاظ هماهنگی و وضعیت قرارگیری آن زیرا انحراف می تواند موجب تنبلی گردد
- شناسایی و کنترل بیماری های چشمی همچون، گلوکوم، آب مروارید، مشکلات شبکیه چشم، دژنراسیون ماکولا که روی چشم تأثیر مستقیم دارند
سخن پایانی:
ما در این مقاله سعی نمودیم در مورد اُپتومتری (بینایی سنجی) که توسط اُپتومتریست با طیف وسیعی از تست هاانجام می شود، مطالب مهمی را عنوان کنیم. شایان ذکر است که اُپتومتریست بعد از اتمام معاینه و ارزیابی نتایج تست بیمار، علاوه بر توضیح ماهیت مشکلات بینایی یا سلامت چشمی، درباره ی گزینه های درمانی موجود نیز با او صحبت می نماید و در بعضی از موارد نیز ممکن است برای مشاوره یا درمان او را به اُپتومتریست دیگر ارجاع دهد.
